Elke 5 jaar voert Sciensano de nationale gezondheidsenquête uit, de grootste gezondheidsenquête in het hele land. 10.000 personen worden geïnterviewd om de evolutie van de gezondheidstoestand van de Belgische bevolking en veranderingen te bestuderen. Rijkevorsel nam deel in een groep van 7 Vlaamse gemeenten en ging aan de slag met de vernieuwde versie van de gezondheidsenquête. Wij vroegen Ria Wilms, gezondheidscoördinator, hoe dat verliep.
Ria: “In maart 2019 besloot het College van Burgemeester en Schepenen om deel te nemen aan de lokale gezondheidsenquête van het Agentschap Zorg en Gezondheid. Dat jaar moesten nog een paar zaken uitgeklaard worden in verband met de GDPR-wetgeving en helaas brak toen de pandemie uit, wat het hele project on hold zette. Uiteindelijk zijn in november 2020 de eerste 1.500 vragenlijsten uitgestuurd.”
DOEL? 1000 INGEVULDE VRAGENLIJSTEN
“Door Statbel werd een steekproef uitgevoerd van +15-jarige inwoners. De uitnodigingen werden verstuurd in waves van 1.500 adressen. Elke deelnemer kreeg een uniek 6-cijferig identificatienummer waarmee ze hun vragenlijst online of op papier konden invullen. De ingevulde vragenlijsten werden door onze inwoners rechtstreeks naar Sciensano gestuurd, die instaat voor de verwerking.
Meteen na de eerste wave, half december, werden 492 vragenlijsten online ingevuld en ontving Sciensano 202 papieren vragenlijsten. Na 2 waves werd ons doel van 1.000 ingevulde vragenlijsten behaald. Dat komt neer op een respons van 45.9%.”
EEN MINIMUM AAN WERK VOOR HET GEMEENTEBESTUUR
“De teksten van de uitnodiging/vragenlijst/herinneringsbrief werden voorgelegd aan het gemeentebestuur.
- In de uitnodiging stond een contactpersoon van het gemeentebestuur vermeld waar inwoners met vragen terecht konden. We hebben regelmatig vragen gehad van inwoners over o.a. het inloggen op de online-tool, wat soms moeizaam verliep.
- We moesten natuurlijk onze inwoners informeren over de gezondheidsenquête, via ons infoblad, website en sociale media. Onder de deelnemers hebben we trouwens 5 cadeauboxen van de gemeente verloot.
Een verbeterpunt is de te korte deadline voor het invullen van de enquête. Het volledige kostenplaatje kwam voor ons als lokaal bestuur op 8.350 euro.”
GEZONDHEIDSINDICATOREN
“Een hele waaier aan gezondheidsthema’s zoals mondgezondheid, levenskwaliteit, stress en gemoedstoestand, voedingsstatus, vitaliteit, lichaamsbeweging, gebruik van alcohol, tabakgebruik, sociale contacten, gezondheid en omgeving, informele zorg, Covid-19,… kwamen aan bod in de vragenlijst en per thema werden één of meerdere gezondheidsindicatoren berekend. Verschillen tussen mannen en vrouwen en verschillende leeftijdsgroepen werden bestudeerd. Bovendien werden de resultaten vergeleken met die van het Vlaams Gewest op basis van de nationale gezondheidsenquête 2018 en waar mogelijk de Covid-19-gezondheidsenquêtes. Aangezien de lokale gezondheidsenquête plaatsvond tijdens de coronacrisis, was het belangrijk dat de resultaten ook gesitueerd werden in deze context.
In mei 2021 werden de resultaten door Sciensano toegelicht aan ons, de burgemeester en de bevoegde schepen van sociale zaken. Ook Logo Kempen was van de partij zodat we erna met hen de resultaten diepgaander konden bespreken.”
72% IN GOEDE GEZONDHEID
In het algemeen mogen we stellen dat 72% van de deelnemers, ouder dan 15 jaar, aangeeft een goede gezondheid te hebben. Maar er is nog werk aan de winkel in Rijkevorsel. Een groot percentage van de deelnemers kampt met psychische problemen. Waarschijnlijk speelt de coronacrisis voor een stuk mee. Toch was het meteen duidelijk dat dit thema het belangrijkste werkpunt zal worden voor de volgende jaren.
Jaarlijks organiseert het lokaal bestuur ‘Rijkevorsel Informeert’, een infomoment waarop al onze inwoners worden uitgenodigd voor een terug- en vooruitblik door het schepencollege. Het thema ‘Gezondheid’ en de resultaten van de enquête werden besproken.”
De deelnemers vroegen meer aandacht voor o.a. het drugsgebruik bij jongeren, het sensibiliseren van de bevolking om te bewegen/gezonder te gaan eten, de problematiek rond kinderarmoede, cyberpesten en drankmisbruik.
BASIS VOOR DE UITBOUW VAN HET GEZONDHEIDSBELEID
“De resultaten van de enquête dienen als basis voor de verdere uitbouw van het gezondheidsbeleid de volgende jaren in onze gemeente. We gaan in gesprek met verschillende actoren (jeugdraad, sociale dienst, Huis van het Kind, scholen, verenigingen, …) in samenspraak met Logo Kempen.
We kijken terug op een positieve samenwerking met Sciensano. We konden beroep doen op één vast aanspreekpersoon en we kregen steeds snel feedback bij vragen of opmerkingen. Ook Logo Kempen bood ondersteuning en volgde het ganse traject van nabij op. Samen met hen kunnen we nu aan de slag om prioriteiten te stellen.”
